Archiwa tagu: rodzina

Wydziedziczenie

Wydziedziczenie dotyczy prawa spadkowego i jest niezwykle zawiłą i delikatną kwestią rodzinną.

Powołując się na art. 1008 kc.

„Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.”

Zatem aby móc mówić o wydziedziczeniu niezbędny jest testament. Dodatkowo pamiętajmy, iż nie tyle chodzi o pominięcie bliskiego w testamencie – co jest błędną interpretacją – co wskazanie wprost osób, które spadkodawca chce wydziedziczyć. Zwrócę uwagę również na art. 1009 k.c., który określa, iż w testamencie musi być zawarta przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku ( zgodnie z katalogiem zawartym w art. 1008 k.c. ). Określona w testamencie przyczyna wydziedziczenia powinna istnieć w momencie sporządzania testamentu.

O wydziedziczeniu i prawie do zachowku mówi też art. 1011 k.c., który określa, iż zstępni wydziedziczonego zstępnego mają prawo do zachowku chociażby przeżył on spadkodawcę.

.

Dział spadku cz.2

Dział spadku ma wielorakie możliwości i konfiguracje, wszystko zależy od różnych czynników. W tym artykule zajmę się sytuacją rodzin patchworkowych tak popularną w dzisiejszych czasach. Zgłaszają się do mnie pasierbowie/pasierbice, którzy nie znają swojej sytuacji po śmierci rodzica lub np.: ojczyma.

Wyjaśnię jeszcze na wstępie kim jest pasierb/pasierbica. Najprościej rzecz ujmując, pasierb jest dzieckiem małżonka najczęściej z pierwszego związku, z którym współmałżonka nie wiąże stosunek prawny, taki jak przysposobienie czy uznanie ojcostwa.

Posłużę się teraz przykładem z mojej praktyki. Przytoczę 2 sytuacje w przypadku tej samej rodziny.

Przykład 1

Żona posiada dziecko – córkę z pierwszego małżeństwa oraz syna z drugiego obecnego małżeństwa. Pomiędzy ojczymem a pasierbicą nie zachodzi stosunek powinowactwa. Opiszę teraz sytuację gdy jako pierwsza umiera matka.

Pamiętajmy, iż zgodnie z art. 931 K.c. § 1: „W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.” Zatem w tym przypadku z części matki każdy, zarówno wdowiec jak i dzieci otrzymują w równych częściach po 1/3 z połowy matki. Podsumowując każde z nich ma: mąż 1/2 całości plus 1/3 z 1/2 małżonki – razem 4/6 – 2/3 z całości majątku. Każde z dzieci dostaje po 1/3 z połowy matki – 1/6 z całości majątki. Po śmierci ojca dziedziczy jedynie biologiczne dziecko. Pasierbica po ojczymie nie otrzymuje nic. Syn posiada 1/6 po matce plus całość 2/3 po ojcu razem ma 5/6 a jego przyrodnia siostra 1/6 z całości majątku.

Przykład 2

Ta sama sytuacja rodzinna, jednakże jako pierwszy umiera mąż. Podobnie jak w przykładzie pierwszym gdy zachodzi wspólnota majątkowa dzielimy połowę całości majątku należącą do małżonka. Co do zasady dział spadku jest podobny, każdy z uprawnionych otrzymuje w równej części, a żona nie mniej niż 1/4. Zatem wdowa jak i syn dziedziczą po połowie, pasierbica nie otrzymuje nic. Matka ma 1/2 całości plus 1/2 z połowy współmałżonka razem 3/4 z całości majątku, a syn 1/2 z połowy ojca czyli 1/4 z całości majątku Po śmierci matki każde z dzieci otrzymuje w równej części połowę majątku matki. Podsumowując syn staje się właścicielem 1/2 z 3/4 plus ma jeszcze 1/4 po ojcu razem 5/8 z całości a córka otrzymuje 3/8 z całości majątku.

W przypadku tej sytuacji dział spadku zależy od kolejności śmierci rodziców.

Adopcja…nie jedno ma imię

Adopcja pod względem prawnym to uznanie obcego biologicznie dziecka za własne. Pamiętajmy, iż głównym i nadrzędnym celem w tym procesie jest dobro dziecka. Przysposobić można jedynie osobę małoletnią, czyli taką, która nie ukończyła jeszcze 18 roku życia i nie wstąpiła w związek małżeński. Jeśli dziecko ukończyło 13 lat, wymagana jest jego zgoda do orzeczenia adopcji. Odstąpienie od tej reguły jest jedynie wtedy gdy traktuje już przysposabiających jako swoich rodziców lub nie jest do tego zdolne.

Z perspektywy zwykłego człowieka pragnącego dziecka wydaje się to banalnie proste, ale… Mamy po jednej stronie dziecko, bezradne często po traumach, zawsze potrzebujące pomocy. Po drugiej stronie zaś dorosłych: czasami kochających dziadków, ciocię, czy starsze rodzeństwo…lub całkiem obce osoby. Wierzymy, że stworzą dobre miejsce, przyjazny dom, bezpieczną przystań.

Nie zawsze to tak działa, w większości działa to całkiem inaczej. Porzucony maluszek nie zawsze jest okazem zdrowia, czasami jest po różnych przejściach, także złych doświadczeniach. Nowi rodzice nie zawsze są świadomi z czym taka adopcja się wiąże. Jest to bardzo poważna decyzja a nie zakup zabawki w sklepie z zabawkami, pluszowego misia z pozytywką, ani cudnej lali, którą będziemy stroić w coraz to piękniejsze ubranka. Pozytywka mogła się zepsuć, środek misia też nie taki mięciutki, a lala nie chce się stroić w ubranka.

Zatem od początku…..jak adopcja wygląda pod względem prawnym.

Adopcja kwestie prawne

Jak to wygląda od strony prawnej? art. 121 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy t.j Dz. U. z 2017, poz. 682, dalej: kodeks rodzinny i opiekuńczy.

W Polsce wyróżnia się 3 formy przysposobienia:

Przysposobienie całkowite

określane także anonimowym i wiąże dziecko z nową rodziną w sposób zupełny i nierozerwalny, natomiast z rodziną biologiczną zrywane są wszelkie więzy. Podejmując decyzję o przysposobieniu całkowitym należy pamiętać, że jest ono nierozwiązywalne. Uwagę tutaj zwracamy, iż dziecku nadaje się nową tożsamość. Adopcja całkowita objęta jest pełną tajemnicą. Dziecko adoptowane otrzymuje pełne prawa, takie jak dziecko, które urodziło się w danej rodzinie łącznie z prawem dziedziczenia. Przysposobienie całkowite, chroni najszerzej rodzinę adopcyjną i pozwala stworzyć relacje i silne więzi emocjonalne miedzy dzieckiem a jego rodzicami adopcyjnymi.

Przysposobienie pełne

najczęściej spotykane w Polskich sądach. Jest tak wtedy, gdy dziecko zostaje w pełni włączone do nowej rodziny. Co więcej zostaje ono związane z krewnymi adoptujących je osób. Tutaj również dziecko uzyskuje prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa w stosunku do krewnych nowych rodziców czyli prawo do dziedziczenia czy alimentacji. Istotnym aspektem jest fakt, że relacje prawne łączące dziecko z jego rodziną naturalną ulegają zerwaniu. Spotykamy się z taka sytuacją gdy rodzice biologiczni dziecka zostają pozbawieni praw rodzicielskich. Wygasają zatem jego prawa i obowiązki względem biologicznych krewnych, jak również tych krewnych wobec niego. W tej formie adopcji po ukończeniu pełnoletności dziecko może wnieść wniosek o ujawnienie rzeczywistego aktu urodzenia, a co za tym idzie, poznać swoją pierwotną tożsamość.

Przysposobienie niepełne

powoduje powstanie luźniejszych relacji rodzinnych. Powstające więzi prawne łączą jedynie dziecko i jego nowych rodziców. Trzeba zwrócić uwagę na to, że nie powoduje integracji prawnej z krewnymi adoptujących małżonków. Jest ono nadal związane z biologicznymi krewnymi, np.: z siostrami, braćmi, babciami, dziadkami, ciociami, wujkami. W praktyce ta forma przysposobienia występuje rzadko. W okresie małoletności adoptowanego może ulec przekształceniu w przysposobienie pełne, może też zostać rozwiązane pod warunkiem, że nie ucierpi na tym dobro dziecka.

Jeżeli są Państwo na początku drogi, a może już podjęliście decyzję? Zapraszamy do naszej Kancelarii na każdym etapie sprawy.

Adwokat Małgorzata Woźniak

W swojej pracy zawodowej zawsze kieruje się maksymą, że trzeba walczyć do końca w konsekwencji przecierać szlaki podejmować nowe wyzwania. Absolutnie każdej sprawie trzeba dać szansę, zawsze traktować indywidualnie. Jestem zdania, że należy szukać, tak długo aż znajdzie się właściwe rozwiązanie. Specjalizuję się w prawie rodzinnym oraz we wszelakich sprawach, które dotyczą zagadnień prawa spadkowego. Udzielę Państwu porad prawnych, będę reprezentować przed sądem i w urzędach. Zapraszam do kontaktu.

Na czym polega władza rodzicielska?

Władza rodzicielska to prawa i obowiązki jakie mają rodzice wobec dziecka. Piecza nad dziećmi, dbanie o ich rozwój fizyczny i emocjonalny, zarząd majątkiem dziecka etc. Rodzice podejmują wszelkie decyzje w imieniu dziecka w sprawach dotyczących ich funkcjonowania np. zapis do żłobka, przedszkola, szkoły etc.

Co do zasady władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jest ona niezależna od tego czy rodzice pozostają w związku małżeńskim czy też nie.

Władza rodzicielska trwa do czasu osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości.

Należy pamiętać, że istnieją sytuacje, kiedy władza rodzicielska ustaje też z innych przyczyn m.in.:

  1. Kiedy rodzić utracił pełną zdolność do czynności prawnych, np. został ubezwłasnowolniony;
  2. Kiedy rodzic zmarł;
  3. Kiedy rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej wskutek orzeczenia sądu;
  4. Kiedy nastąpiło zaprzeczenie ojcostwa, bądź macierzyństwa;
  5. Kiedy nastąpiło unieważnienie uznania dziecka.